بررسی نقش پارامترهای هیدرولوژیکی و هندسی حوزه بر شکل منحنی تداوم جریان (مطالعه موردی: ناحیه خزری)

Authors

رحیم کاظمی

نجفقلی غیاثی

abstract

منحنی تداوم جریان یک روش کلاسیک برای نمایش گرافیکی روابط بین فراوانی و بزرگی جریان است. عوامل متعددی در شکل این منحنی و روند تغییرات آن نقش دارند که از جمله آن­ها می­توان به پارامترهای اقلیمی و فیزیوگرافیکی حوزه اشاره نمود. در این پژوهش، روابط بین شکل منحنی تداوم جریان و پارامترهای فیزیکی حوزه مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 20 ایستگاه با آمار مناسب و دوره مشترک آماری 1385-1351 انتخاب شد. با استفاده از نقشه توپوگرافی با مقیاس1:50000 و تعیین موقعیت ایستگاه ها، محدوده مورد پژوهش مشخص و پارامترهای اولیه حوزه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، استخراج شد. منحنی تداوم جریان با استفاده از داده­های روزانه جریان، ترسیم و با استفاده از برنامه­نویسی در محیط برنامه­نویسی matlab شیب اولین و آخرین نقطه عطف منحنی به عنوان شاخص تغییر شکل منحنی محاسبه شد. تجزیه عاملی انجام و عوامل مستقل تأثیرگذار بر شکل منحنی مشخص شد. سپس همگنی هیدرولوژیکی زیرحوزه­ها بر اساس عوامل مستقل با استفاده از روش تحلیل خوشه­ای مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، همبستگی میزان درصدهای عدم تجاوز منحنی در نقطه عطف، با پارامترهای هندسی و هیدرولوژیکی حوزه­ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که پارامترهای محیط، مساحت، طول رودخانه اصلی، طول حوزه، زمان­تمرکز و ارتفاع متوسط حوزه، مهم­ترین عوامل تأثیرگذار بر روی شکل منحنی تداوم جریان در منطقه پژوهش می­باشند. تمامی شش پارامتر فوق دارای همبستگی مثبت با ضریب همبستگی حداقل 54/0 متعلق به ارتفاع متوسط و حداکثر 78/0 برای محیط حوزه با شاخص تغییر شکل منحنی تداوم جریان می­باشند. پارامتر شیب متوسط حوزه و بارش متوسط سالانه به عنوان دومین عامل تأثیرگذار، دارای رابطه منفی با ضریب همبستگی 59/0 و 56/0 می­باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش پارامترهای هیدرولوژیکی و هندسی حوزه بر شکل منحنی تداوم جریان (مطالعه موردی: ناحیه خزری)

The flow duration curve (FDC) is a classical method used to graphically represent the relationship between the frequency and magnitude of stream flow. Several factors are involved in the shape of (FDC), including climatic and physiographic parameter of basin. In this research, the relationship between (FDC) and the physical parameters of the basin were investigated. 20 hydrometric stations with...

full text

بررسی نقش سازندهای زمین‌شناسی و پارامترهای هیدرولوژیکی بر شاخص جریان پایه، مطالعه موردی: ناحیه خزری

جریان پایه و شاخص مربوطه که متاثر از عوامل مورفومتری، زمین‌شناسی و هیدرواقلیمی است، همواره یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی بوده و اطلاع از میزان آن، نقش به‌سزایی در برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه منابع آب دارد. در این پژوهش با استفاده از داده‌های جریان روزانه رودخانه، جریان پایه و شاخص آن، از روش فیلتر رقومی برگشتی یک پارامتره، در 18 ایستگاه آب‌سنجی حوضه خزری، استخراج شد. پارامترهای فیزیوگرافی محاس...

full text

بررسی نقش سازندهای زمین شناسی و پارامترهای هیدرولوژیکی بر شاخص جریان پایه، مطالعه موردی: ناحیه خزری

جریان پایه و شاخص مربوطه که متاثر از عوامل مورفومتری، زمین شناسی و هیدرواقلیمی است، همواره یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی بوده و اطلاع از میزان آن، نقش به سزایی در برنامه ریزی و مدیریت بهینه منابع آب دارد. در این پژوهش با استفاده از داده های جریان روزانه رودخانه، جریان پایه و شاخص آن، از روش فیلتر رقومی برگشتی یک پارامتره، در 18 ایستگاه آب سنجی حوضه خزری، استخراج شد. پارامترهای فیزیوگرافی محاس...

full text

بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر شکل منحنی تداوم جریان در اقلیم‌های مختلف ایران

سابقه و هدف : بهبود و توسعه پیش بینی‌ها در حوضه‌های فاقد آمار نیازمند فهم و درک برهم‌کنش بین مولفه‌های حوضه و پاسخ هیدرولوژیک در اقالیم مختلف است. منحنی‌ تداوم‌جریان، یکی از مناسب‌ترین روش‌های نمایش پاسخ هیدرولوژیک حوضه است و کاربرد‌های مختلفی در گرایش‌های مختلف هیدرولوژی و علوم وابسته دارد. شکل منحنی نیز انعکاسی از تاثیر پارامتر‌های آب و هوایی، زمین‌شناسی و فیزیوگرافی بر جریان رودخانه و پاسخ ه...

full text

بررسی روش‌های مختلف استخراج جریان‌پایه با‌استفاده از شاخص منحنی تداوم‌جریان(مطالعه موردی: ناحیه خزری)‏

سابقه و هدف استخراج جریان‌پایه و شاخص مربوطه، همواره یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی بوده و اطلاع از میزان آن نقش مهمی در مدیریت بهینه منابع‌آب دارد. توسعه روش‌های آنالیز جریان‌پایه از هیدروگراف جریان، یک تاریخچه طولانی مدت دارد که به پژوهش‌های تئوری و تجربی هورتون، بر می‌گردد (5). در این خصوص، مرور منابع متعدد و مفیدی برای نشان دادن روند پیشرفت ارائه شده است (27؛25؛ 14). "روش‌های مختلف آنالیز ...

full text

برآورد جریان زیست ‏محیطی رودخانه با استفاده از روش‏های هیدرولوژیکی تنانت، تسمن، انتقال منحنی تداوم جریان و مدل ذخیرۀ رومیزی

رویکردهای متفاوتی برای برآورد جریان زیست‏محیطی رودخانه معرفی ‏شده است که به رویکرد هیدرولوژیکی به‌دلیل نیاز دسترسی به داده‏های محدود و زمان نسبتاً سریع ارزیابی توجه زیادی شده است. این رویکرد شامل روش‏های متنوعی است، بنابراین مقایسۀ بین نتایج روش‏های مختلف این رویکرد، ضروری است. هدف از تحقیق حاضر بررسی و مقایسۀ نتایج روش‏های تنانت، انتقال منحنی‏های تداوم جریان، روش مدل ذخیرۀ رومیزی و تسمن در برآو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

جلد ۷، شماره ۱۴، صفحات ۱۲۷-۱۱۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023